کتاب صد سال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز

توضیحات

معرفی

کتاب «صد سال تنهایی» اثر گابریل گارسیا مارکز را کیومرث پارسای به فارسی برگردانده است. گابریل گارسیا مارکز به خاطر این کتاب موفق به کسب نوبل ادبی شده است. او در «صد سال تنهایی» سبکی نو را بنیان نهاد. مارکز در عین واقع‌گرایی و واقع نمایی، عناصر شگفت انگیز دنیای اسطوره و تخیل را به عقاید خاص مردم پیوند داد و اثری متفاوت با دنیای واقعیت یا تخیلِ محض ساخت، این سبک را در اصطلاح رئالیسم جادویی می‌گویند. رمان «صد سال تنهایی» در سال ۱۹۶۵ در شمارگان هشت هزار نسخه و به زبان اسپانیایی در آرژانتین به چاپ رسید که همه نسخه‌های آن در هفته اول فروخته شد. بعد از گذشت تقریباً پنج دهه از اولین چاپ این کتاب، بیش از سی میلیون جلد از آن در سراسر دنیا به فروش رفته است و به بیش از سی زبان مختلف ترجمه شده است. کتاب صدسال تنهایی حکایت شش نسل از خانواد های کولی است که محکوم به تنها زیستن هستند. خوزه آرکادیو بوئندیا و اورسولا ایگوآران، زن و شوهری هستند که همراه تنی چند از دوستانشان دهکده خود را ترک می‌کنند تا به جای جدید برسند و سپس دهکده موکوندو را بنیان می‌گذارند؛ دهکده‌ای که در ابتدا بکر و جادویی است، ولی بعد از ارتباط با سایر تمدن‌ها، عناصر خیال از آن دور می‌شود. صدسال تنهایی از زبان سوم شخص حکایت می‌شود. مارکز در صد سال تنهایی واقعیت اجتماعی و جغرافیایی جدید کولی ها را از همان ابتدا به تفکرات و اسطوره‌های آنها پیوند می‌دهد. شگفتی‌های مربوط به حضور کولی ها در دهکده را که به واقعیت زندگی در کلمبیا شباهت دارند با جادوهایی که در این داستان رخ می دهند، ادغام می‌کند و استفاده از سبک رئالیسم جادویی در رمان را به اوج خود می رساند. این کتاب توسط انتشارات آریا بان منتشر شده است.

مرگ نویسنده و موج مکزیکی اینترنتی

۲۹ فروردین ماه سال ۹۳ خبر درگذشت نویسنده کلمبیایی در فضای مجازی منتشر شد و چنان موج مکزیکی از نوع اینترنتی‌اش به پا کرد که تصویر پروفایل بسیاری از اهالی شبکه‌های اجتماعی به تصویر گابریل گارسیا مارکز شهیر تغییر پیدا کرد. ماجرا چنان بالاگرفت که بعضی‌ از علاقه‌مندان مارکز از شکسته شدن انحصار مارکز دوستی شاکی شدند و این ابراز احساسات عمومی مجازی نسبت به مرگ آقای نویسنده را ژست‌های پوشالی روشنفکری تعبیر کردند. اما واقعیت ماجرا این بود که آثار خواندنی و خلاقانه این نویسنده کلمبیایی چنان در دوران زندگی‌اش در نقطه نقطه جهان  مورد توجه اهل کتاب قرار گرفت که کمتر کتابخوانی را می‌توان پیدا کرد که دست کم نام نویسنده کتاب «صدسال تنهایی» را نشنیده باشد. یا حتی کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که در مقابل پیشخوان کتابفروشی‌ها، عنوان «صد سال تنهایی» نظرش را جلب نکرده باشد.

تنهایی، آن هم صد سال!

جذابیت صد سال تنهایی از عنوان‌اش آغاز می‌شود. عنوانی که مخاطب را به فکر می‌اندازد؛ تنهایی آن هم صد سال! و این اولین خاکریزی است که مارکز در جذب مخاطب فتح می‌کند. صد سال تنهایی داستان زندگی شش نسل یک خانواده از اهالی آمریکای جنوبی است که در دهکده‌ای به نام « ماکوندو» زندگی می‌کنند. قصه از صحنه اعدام سرهنگ آئورلیانوبوئندیا آغاز می‌شود؛ درحالیکه مقابل جوخه اعدام ایستاده و خاطرات گذشته اش را مرور می‌کند، یعنی زمان آغاز به وجود آمدن دهکده ماکوندو زمانی که «جهان چنان تازه بود که بسیاری چیزهاهنوز اسمی نداشتند و برای نامیدنشان می‌بایست با انگشت به آنها اشاره کنی…»

دنیای مارکزی

نویسنده در این کتاب حکمرانی قوانین و قواعد دهکده ماکاندرو را به عهده ذهن و تخیل خودش می‌گذارد. این گونه است که روال اتفاقات در قصه بر اساس منطق خاص نویسنده اتفاق می‌افتند. وقایعی که در دنیای ما عجیب و غیرعادی به نظر می‌رسد اما در دنیای مارکزی کاملا عادی و طبیعی است. اینگونه است که در این کتاب شخصیتی به نام ملکیادس وجود دارد که یک کولی دوره‌گرد است و بارها در کتاب می‌میرد اما باز زنده به دهکده باز می‌گردد. شرح واقعه به آسمان رفتن رمدیوس خوشگله، تولد کودکی با دم خوک یا نوزادی که توسط مورچه ها خورده می،شود، شیوع بیماری بیخوابی و اتفاقات عجیب و غریب دیگری که خیلی عادی و منطقی در بطن داستان روایت می‌شوند. همه این‌هاست که صد سال تنهایی را به شاهکار رمان نویسی معاصر زیر عنوان رئالیسم جادویی قرار داده است.

مادر بزرگ الهام بخش

رئالیسم جادویی که سند ابداع‌اش به اسم مارکز خورده است شاخه‌ای از سبک رئالیسم یا واقع گرایی در نویسندگی است. نویسنده  در این شیوه نوشتن از روال منطقی علت و معلول های زندگی روزمره استفاده می‌کند اما در کنار این روال یک سری اتفاقات را هم طراحی و اجرا می‌کند که منطق‌اش بر اساس روال داستان می‌خواند، اگر چه با روال دنیای واقعی خواننده سازگاری ندارد. منطق رئالیسم جادویی چنان قوی توسط نویسنده ارایه می شود که مخاطب ناگزیر به پذیرش آن به عنوان واقعیتی گریز ناپذیر می‌شود.  در نقل قولی از مارکز آمده که او شیوه روایت داستان در صد سال تنهایی را از شیوه قصه گویی مادر بزرگ‌اش الهام گرفته است. : «مادر بزرگ چیزهایی تعریف می‌کرد  که فراطبیعی و فانتزی به نظر می‌رسید اما او آنها را با لحنی کاملاً طبیعی تعریف می‌کرد.»

روایتی دیگر از تاریخ کلمبیا

برخی تحلیل‌گران، داستان صد سال تنهایی را روایتی از شرح حال سرزمین مادری نویسنده یعنی کلمبیا می دانند. خود گابو هم ادعا می کند که این رمان بیانگر واقعیتی است که در کلمبیا می‌گذرد. در جای جای داستان می توان نشانه‌هایی از تاریخ کلمبیا را مشاهده کرد. به عنوان مثال کشتار وحشیانه کارگران مزارع موز در رمان به روشنی اشاره دارد به اعتصاب  ۳۲‌هزار نفر از کارگران مزارع موز علیه شرکت میوه متحد که از بوستون به کلمبیا آمده بود و دولت کلمبیا برای سرکوب این اعتصاب، در پنجم دسامبر ۱۹۲۸، با نیروی نظامی، کارگران را به خاک و خون ‌کشید. بعد هم اجساد را به مکان نامعلومی منتقل کرد و منکر ماجرا شد.

۱۵ ماه حبس خانگی

جرقه ایده نگارش صد سال تنهایی در جریان یک گردش خانوادگی به ذهن آقای نویسنده خطور کرد. او مشغول رانندگی بود که ناگهان فرمان خودرو را چرخاند و به خانه برگشت تا نوشتن کتاب‌اش را شروع کند. به گفته مارکز او برای نوشتن «صد سال تنهایی»  15 ماه خودش را درخانه حبس کرد و تمام وقت و انرژی‌اش را پای نوشتن مداوم این اثر گذاشت. این رمان نخستین بار در سال ۱۹۶۵ در آرژانتین با تیراژ ۸۰۰۰ نسخه منتشر شد و در سال  1982 نوبل ادبی را از آن خود کرد. صد سال تنهایی  به سرعت  شهرتی جهانی پیدا کرد و به ۲۷ زبان دنیا ترجمه شد.

مرد سال آمریکای لاتین در گرداب فراموشی

گابریل گارسیا مارکز در ششم مارس ۱۹۲۷ در کلمبیا به دنیا آمد و در طول زندگی اش به عنوان یک رمان نویس، روزنامه نگار، ناشر و فعال سیاسی شناخته می‌شد. او پس از درگیری با رئیس دولت کلمبیا و تحت تعقیب قرار گرفتن‌اش،در مکزیک زندگی می‌کرد. مارکز اوایل دهه ۸۰ به کلمبیا برگشت، ولی با تهدید ارتش کلمبیا دوباره به همراه همسر و دو فرزنداش برای زندگی به مکزیک رفت. او در سال ۱۹۹۹ رسماً مرد سال آمریکای لاتین شناخته شد و در سال ۲۰۰۰ مردم کلمبیا با فرستادن طومارهایی، خواستار پذیرش ریاست جمهوری کلمبیا توسط مارکز شدند که نپذیرفت. او سرانجام در سن ۷۸ سالگی و درحالی که به بیماری اهالی رمان صد سال تنهایی، یعنی فراموشی مبتلا شده بود، در کنار همسر و فرزندانش در مکزیکوسیتی درگذشت. در پی درگذشت مارکز، در کلمبیا زادگاه او سه روز عزای عمومی اعلام شد.